Devletten Kiralık Arsa Dönemi Bugün Başladı: İşte Detaylar!

Devletten Kiralık Arsa Dönemi Nedir?

1 Eylül 2025’te başlayan devletten kiralık arsa dönemi, özel mülkiyete ait olup iki yıl üst üste işlenmeyen tarım arazilerinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kiralanarak tarımsal üretime kazandırılmasını hedefliyor. Resmi Gazete’de yayımlanan “İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında, bu araziler sezonluk olarak kiralanacak. Amaç, gıda güvenliğini güçlendirmek, tarımsal üretimi artırmak ve atıl arazileri ekonomiye katmak.

Ancak, Danıştay 10. Dairesi, çiftçinin rızası olmadan arazilerin kiraya verilmesinin Anayasa’ya aykırı olabileceği gerekçesiyle konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Bu nedenle, uygulamanın hukuki durumu henüz netlik kazanmadı.

Hangi Araziler Kiraya Verilecek?

Kiralama süreci, özel mülkiyete ait tarım arazileriyle sınırlı. İşte detaylar:

Kapsam: İki yıl üst üste (2024 ve 2025 üretim yıllarında) işlenmeyen tarım arazileri.
Tespit Süreci: Arazi Tespit Komisyonu, kadastro verileri, uydu görüntüleri ve yerinde kontrollerle işlenmeyen arazileri belirliyor. Tespitler, 1 Eylül ile hasat dönemi (en geç 31 Ağustos) arasında yapılıyor.
İstisnalar: Dikili (örneğin, meyve bahçeleri) ve örtü altı tarım arazileri (seralar) kiralama kapsamına alınmıyor. Tarımsal üretim için ekonomik olmayan araziler de hariç tutulabilir.
Öncelik: Kiralama, arazinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına öncelikli olarak yapılacak.

Kiralama Şartları ve Süreci

Devletten arsa kiralamak isteyenler için süreç şu şekilde işliyor:

Başvuru: Kiralama işlemleri, Tarım ve Orman İl/İlçe Müdürlükleri üzerinden veya e-Devlet platformu aracılığıyla yapılacak.
Kira Süresi: Araziler sezonluk (genellikle bir üretim dönemi) kiraya verilecek.
Şartlar:

Arazi, tarımsal üretim için kullanılmalı ve vasfı değiştirilmemeli.
Kiracı, toprağın yapısını bozacak uygulamalardan kaçınmalı ve varsa sabit tesisleri korumalı.
Kiralama, ekonomik bütünlüğü sağlayan parsellere veya ekonomik üretim yapılabilecek arazilere odaklanıyor.
Kira Bedeli: Bedel, arazinin konumu, verimliliği ve piyasa koşullarına göre belirleniyor. Ekspertiz raporu sonrası ihale yoluyla en yüksek teklif kazanır.
İhtar ve Fesih: Kiracı, sözleşme şartlarına uymazsa (örneğin, araziyi amacı dışında kullanırsa) 30 gün içinde ihtar alır ve sözleşme feshedilebilir.

Sağlık ve Ekonomik Faydalar

Devletten kiralık arsa dönemi, tarımsal üretimi artırarak hem ekonomik hem de sosyal faydalar sağlıyor:

Gıda Güvenliği: Atıl arazilerin üretime kazandırılması, gıda arzını güçlendiriyor.
Ekonomik Katkı: Yerel çiftçiler ve kooperatifler, düşük maliyetle arazi kullanarak gelir elde edebilir.
Çevresel Sürdürülebilirlik: İşlenen araziler, toprak erozyonunu azaltır ve tarım alanlarının verimliliğini korur.
Toplumsal Katılım: Sivil toplum kuruluşları ve meslek odaları, tarımsal projelerle kırsal kalkınmaya katkıda bulunabilir.
Tarım Uzmanı Dr. Ali Mert, “Bu proje, atıl arazileri tarıma kazandırarak hem çiftçilere hem de ekonomiye büyük katkı sağlayabilir. Ancak çiftçilerin haklarının korunması kritik” diyor.

Tartışmalar ve Hukuki Durum

Proje, tarımsal üretimi artırma hedefiyle umut vadetse de, Danıştay’ın “çiftçi rızası olmadan kiralama”yı Anayasa’ya aykırı bulması tartışma yarattı. Çiftçiler Sendikası ve bazı sivil toplum kuruluşları, uygulamanın mülkiyet haklarını ihlal edebileceğini savunuyor. Dosya, Anayasa Mahkemesi’nde değerlendiriliyor ve karar, uygulamanın geleceğini şekillendirecek.

Çiftçiler Sendikası’ndan Ayşe Yılmaz, “Toprak çiftçinindir. Devlet, rıza olmadan kiralama yapmamalı. Gıda güvenliği için çiftçiyi destekleyen çözümler şart” diyor.

Başvuru İçin Pratik Öneriler

Devletten arsa kiralamak isteyenler için öneriler:

Bilgi Alın: Tarım ve Orman İl/İlçe Müdürlükleri veya e-Devlet üzerinden kiralık arazileri kontrol edin.
Evrak Hazırlığı: Kimlik, ikamet bilgisi ve tarımsal üretim planınızı hazır tutun.
İhale Takibi: Milli Emlak veya Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilanlarını düzenli takip edin.
Uzman Görüşü: Kiralama şartları araziye göre değişebilir; bir uzmana danışın.

Sık Sorulan Sorular

Hangi araziler kiralanabilir? İki yıl üst üste işlenmeyen özel mülkiyete ait tarım arazileri.
Kira bedeli nasıl belirleniyor? Ekspertiz raporu ve ihale yoluyla, arazinin verimliliğine göre.
Kimler başvurabilir? Yerleşim yerinde ikamet edenler, sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarına öncelik veriliyor.
Süreç hukuki mi? Danıştay, Anayasa’ya aykırılık şüphesiyle konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı; karar bekleniyor.

Devletten kiralık arsa dönemi, 1 Eylül 2025’te başlayarak tarımsal üretimi artırma ve atıl arazileri ekonomiye kazandırma hedefiyle umut vadediyor. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin kararı, sürecin geleceğini belirleyecek. Çiftçiler, kooperatifler ve tarım yatırımcıları için bu proje, düşük maliyetle üretim yapma fırsatı sunuyor. Siz de bu fırsatı değerlendirin ve tarımın geleceğine katkıda bulunun! Deneyimlerinizi ve görüşlerinizi paylaşarak tartışmaya katılın; #KiralıkArsa2025 etiketiyle sosyal medyada bize ulaşın!